Δισφαινόλη - το Υπερφθοροχημικό της Αιολικής Ενέργειας
PFOS
Οι πολυ- και οι υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) είναι χημικές ουσίες που παράγονται από τον άνθρωπο. Δεν εμφανίζονται φυσικά στο περιβάλλον. Παραδείγματα PFAS είναι τα GenX, PFOA (υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ) και PFOS (σουλφονικά υπερφθοροοκτανίου).
Το τεφλόν είναι η πιο γνωστή παραλλαγή PFAS, που χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, ως αντικολλητική επίστρωση τηγανιών. Ωστόσο, οι ουσίες PFAS είναι πολύ τοξικές. Ενοχοποιούνται για μεγάλο αριθμό σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως ηπατική βλάβη, καρκίνος όρχεων και νεφρών, προβλήματα θυρεοειδούς…
Το πρόβλημα είναι ότι εξαπλώνονται πολύ εύκολα στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, υπολείμματα PFAS βρέθηκαν στα υψίπεδα του Θιβέτ και στην Ανταρκτική. Μόνο πολύ αργά εξαφανίζονται από το περιβάλλον. Με άλλα λόγια, συσσωρεύονται αργά και μπορούν να συσσωρευτούν σε επίπεδα που είναι επιβλαβή για τους ζωντανούς οργανισμούς.
Το PFOS χρησιμοποιείται παγκοσμίως σε λιπαντικά, επιστρώσεις, χρώματα, βερνίκια κ.λπ. Από το 1970 και στον αφρό πυρόσβεσης κατηγορίας Β για την κατάσβεση χημικών υγρών. Είναι ενώσεις με βάση το φθόριο με υψηλή σταθερότητα, γι' αυτό και θεωρήθηκαν αβλαβείς.
Πρόσφατα στις ειδήσεις
Στον Υπουργό Περιβάλλοντος Zuhal Demir δόθηκε αυτός ο δύσκολος φάκελος. Ένας από τους λόγους για τους οποίους το PFOS, μια από τις ουσίες PFAS, είναι πρόσφατα στην επικαιρότητα είναι η δραστική μείωση των ορίων του PFAS. Αυτό συνέβη μόλις το 2018. Τότε υπήρξε άμεσος συναγερμός. Προηγουμένως, οι πολιτικοί και ο Τύπος θεωρούσαν ότι αυτά τα προϊόντα, αν και ήταν απαγορευμένα, ήταν αρκετά ακίνδυνα σύμφωνα με την OVAM (σελ. 25). Σύμφωνα με πληροφορίες, επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ του υπουργού και της 3M για την αποκατάσταση των εδαφών γύρω από το εργοστάσιο. Αλλά αυτό δεν λέει τίποτα για την παγκόσμια ρύπανση από τη χρήση αυτών των ουσιών PFAS.
Δισφαινόλη Α
Η δισφαινόλη Α (ή BPA) είναι μια συνθετική οργανική ένωση της οποίας το αντιδρόν είναι η φαινόλη και χρησιμοποιείται στην παραγωγή όλων των ειδών πλαστικών. Το συνημμένο γράμμα Α υποδεικνύει τη χρήση ακετόνης ως δεύτερου αντιδραστηρίου.
Υπάρχουν σοβαρές υποψίες ότι η δισφαινόλη Α προκαλεί διαταραχή της ορμονικής δράσης. Αυτό κάνει το Bisphenol να είναι ύποπτο. Πρέπει να είναι γνωστό ότι η έκθεση σε χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα έχει συνδεθεί με περίπου 80 ασθένειες. Αυτά περιλαμβάνουν τον καρκίνο των όρχεων, την παχυσαρκία και τις αναπαραγωγικές διαταραχές.
Τα αγέννητα και τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα επειδή το ορμονικό τους σύστημα εξακολουθεί να αναπτύσσεται. Ήδη από το 2012, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποίησε για τις δυνητικά καρκινογόνες ιδιότητες των ενδοκρινικών διαταρακτών και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτές οι ουσίες αποτελούν παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία.
Θα είναι η Δισφαινόλη Α το PFOS της αιολικής ενέργειας;
Η δισφαινόλη Α χρησιμοποιείται ως βάση για πλαστικά και εποξειδικές ρητίνες. Η λεπτή σκόνη αυτής της ουσίας είναι τα γνωστά μικροπλαστικά που καταλήγουν στην ατμόσφαιρα και το περιβάλλον και θεωρούνται πραγματικός δούρειος ίππος, επειδή σε ευνοϊκές ατμοσφαιρικές συνθήκες η δισφαινόλη Α είναι αρκετά σταθερή, αλλά όταν αλλάζουν οι συνθήκες η δισφαινόλη Α μπορεί να διαρρεύσει από το σωματίδια σκόνης, διαλύονται ή απελευθερώνονται και αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) πρόσφατα μείωσε σημαντικά τις διατροφικές προσλήψεις δισφαινόλης Α από ανεκτή ημερήσια πρόσληψη 4 μικρογραμμαρίων το 2015 σε 0,04 νανογραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους και ανά ημέρα.
Λοιπόν, η μείωση της δισφαινόλης Α κινείται πιθανώς προς την ίδια κατεύθυνση με το PFOS, με μια μείωση κατά 100 000. Εδώ βρίσκεται η προσοχή των μέσων ενημέρωσης.
Ήδη από το 2012, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποίησε τον κόσμο για τις πιθανές καρκινογόνες ιδιότητες των ενδοκρινικών διαταρακτών, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι αυτές οι ουσίες αποτελούν παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία.
Η δισφαινόλη Α δημιουργεί επίσης σοβαρά προβλήματα για το νερό. 1 κιλό δισφαινόλης Α κάνει 10 δισεκατομμύρια λίτρα νερού αχρησιμοποίητα. Η διατήρηση αυτής της ουσίας μακριά από το περιβάλλον είναι επομένως απαραίτητη, παρόλο που η Οδηγία 2020/2184/ΕΚ επιτρέπει τιμές που είναι 37,5 φορές υψηλότερες από τη σύσταση της ΠΟΥ.
Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος εδώ.
Δισφαινόλη Α και Ανεμογεννήτριες
Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι κατασκευασμένα από υαλοβάμβακα εμποτισμένα με εποξειδικό υλικό για να γίνουν πιο δυνατά. Το εποξειδικό περιέχει 30-40% Δισφαινόλη Α. Αποτέλεσμα: τα σωματίδια που προέρχονται από τη διάβρωση των πτερυγίων των ανεμογεννητριών περιέχουν επομένως υψηλή περιεκτικότητα σε δισφαινόλη Α.
Και ήδη γράψαμε ότι η Δισφαινόλη Α είναι πολύ επιβλαβής.
Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής εποξειδικών πλαστικών. Το 2013, το 27% (69.000 τόνοι) του συνόλου της εποξειδικής ρητίνης πήγε στην παραγωγή ανεμογεννητριών. Η ετήσια παγκόσμια παραγωγή δισφαινόλης Α με τη σειρά της είναι πάνω από 10 εκατομμύρια τόνους και αναμένεται σημαντική αύξηση τα επόμενα χρόνια.
Αυτό εγείρει σοβαρά ερωτήματα
Κατ' αρχήν, το BPA στην εποξειδική ουσία δεν θα πρέπει να αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας επειδή είναι ενθυλακωμένη στην εποξειδική μήτρα και τα πτερύγια της ανεμογεννήτριας έχουν προστατευτική επίστρωση.
Η πρακτική είναι διαφορετική, ειδικά λόγω των τεράστιων ποσοτήτων των πτερυγίων των ανεμογεννητριών που είναι επιρρεπείς στη φθορά. Αναφέραμε ήδη ότι υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι η Δισφαινόλη Α να εισέλθει στο περιβάλλον ακριβώς μέσω των ανεμογεννητριών.
Καμπανάκι συναγερμού
Καμπανάκι συναγερμού χτύπησε δημοσίευμα του Norwegian Turbine Group και επίσης στο OpinionZ.
Ειδικά το πρόσθιο άκρο των πτερυγίων των ανεμογεννητριών υπόκειται σε σοβαρή διάβρωση. Αν και η διάβρωση των πτερυγίων των ανεμόμυλων είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους κατασκευαστές ανεμόμυλων και ανήκει στην κύρια δραστηριότητά τους λόγω του κόστους συντήρησης και επισκευής, δεν υπάρχουν διαθέσιμα επαληθεύσιμα δεδομένα σχετικά με τα προβλήματα που αναφέρονται εδώ. Και αν υπάρχουν γραφήματα σε φακέλους, τα σχήματα έχουν διαγραφεί. Αξιοσημείωτα όλα!
Το 2021, το Πανεπιστήμιο του Strathclyde δημοσίευσε τα δεδομένα μέτρησης των προσομοιώσεων φθοράς σε μη επικαλυμμένο εποξειδικό P10 υπό καιρικές συνθήκες βροχής και χαλαζιού. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας χάρτης που να δείχνει την ένταση της διάβρωσης για τις ανεμογεννήτριες.
Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα των μετρήσεων κατ' αρχήν δεν ήταν άμεσα χρησιμοποιήσιμα για λεπίδες, επειδή κυριαρχεί μόνο η φθορά της μπροστινής ακμής των λεπίδων.
Όμως τα αποτελέσματα χρησιμοποιήθηκαν από το Norwegian Turbine Group για τον υπολογισμό της ποσότητας εποξειδικής σκόνης για ολόκληρη την επιφάνεια των πτερυγίων. Αυτό έδωσε όχι λιγότερο από 62 κιλά. εποξειδική σκόνη σε όλη την επιφάνεια ανά έτος!
Θυμηθείτε ότι το εποξειδικό περιέχει 30 έως 40% BPA.
Αυτός ο ανησυχητικός αριθμός αμφισβητήθηκε (δικαίως) έντονα: μερικοί έφτασαν σε μόλις 150 γραμμάρια ετησίως.
Το Factcheck Flanders απάντησε επίσης. Η ίδια αναφέρει ότι η διάβρωση ανέρχεται σε 640 γραμμάρια ανά τουρμπίνα ετησίως. Δυστυχώς, ο έλεγχος γεγονότων κάνει επίσης ένα μεγάλο λάθος επειδή χρησιμοποίησε μη επαληθεύσιμα δεδομένα. Άλλωστε η αιολική βιομηχανία είναι εξαιρετικά διακριτική, κλειστή και αναξιόπιστη. Ομάδες συμφερόντων όπως η Παγκόσμια Ένωση Αιολικής Ενέργειας ή η Wind Europe με έδρα τις Βρυξέλλες δεν δημοσιεύουν τίποτα, ούτε καν στατιστικά για κινδύνους, ατυχήματα, ασφάλεια, υγεία ή ανθρώπινο πόνο.
Και αυτό που κυκλοφόρησε αποδεικνύεται λάθος, για παράδειγμα, το 2014 υπήρξαν 117 γνωστές πυρκαγιές σε πύργους παγκοσμίως ενώ η βιομηχανία ανέφερε μόνο 12 Η πυρκαγιά είναι το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα ανεμογεννητριών μετά τη φθορά των πτερυγίων που απελευθερώνει πολλές τοξικές ουσίες…
Κάτι ετοιμάζεται
Για παράδειγμα, στο μπροστινό άκρο των λεπίδων παρέχεται μόνο 5ετής εγγύηση φθοράς.
Ωστόσο, η Siemens Gamesa χρειάστηκε να εκτελέσει μια «έκτακτη» επισκευή πτερυγίων σε 140 από τις 175 τουρμπίνες στο αιολικό πάρκο ισχύος 630 MW που προμήθευε το London Array τον Μάρτιο του 2018 λόγω της νωρίτερα από την αναμενόμενη διάβρωσης των αιχμών.
Αυτό έγινε ένα μήνα αφότου η Siemens Gamesa αναγκάστηκε να επισκευάσει 87 από τους 111 στρόβιλους σε ένα αγρόκτημα 400 MW στο Anholt της Δανίας. Και οι δύο περιπτώσεις αφορούσαν στρόβιλους ισχύος 3,6 MW με διάμετρο ρότορα 120 μέτρων και εγκαταστάθηκαν το 2013.
Το γεγονός ότι αυτές οι σχετικά μικρές τουρμπίνες παρουσιάζουν ήδη προχωρημένη διάβρωση σε τέτοια κλίμακα σε λιγότερο από πέντε χρόνια υπογραμμίζει τη σοβαρότητα του προβλήματος που αντιμετωπίζει η (υπεράκτια) αιολική βιομηχανία.
Δεν είναι γνωστό πόσο υλικό έχει καταλήξει στο περιβάλλον, ούτε είναι γνωστό το κόστος της επισκευής. Κατά τη διάρκεια αυτών των επισκευών τοποθετήθηκαν ακόμη και ανταλλακτικές λεπίδες.
Το γεγονός είναι ωστόσο: η διάβρωση είναι πλέον ένας από τους κύριους λόγους για τις βλάβες των ανεμογεννητριών. Επιπλέον, αποδεικνύεται ότι οι περισσότερες από αυτές τις επισκευές διαρκούν μόνο μερικά χρόνια.
Αναμένεται ότι το πρόβλημα θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο. Αφενός, αυτό οφείλεται στην αύξηση των ανεμογεννητριών στη θάλασσα, όπου η φθορά είναι 40% υψηλότερη και, αφετέρου, στην αναζήτηση μεγαλύτερων διαμέτρων λεπίδων μύλου και υψηλότερων ταχυτήτων πτερυγίων (για μείωση του κόστους επένδυσης) έχει ως αποτέλεσμα σε ακόμη μεγαλύτερη διάβρωση και άρα μεγαλύτερη ζημιά στο περιβάλλον.
Και μετά υπάρχει η ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων)
Η «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» είναι μια διερεύνηση των πιθανών περιβαλλοντικών συνεπειών ορισμένων δραστηριοτήτων ή παρεμβάσεων (έργα, σχέδια, προθέσεις πολιτικής ή προγράμματα). Πριν από την υλοποίηση των έργων ή των σχεδίων συντάσσεται δήλωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ). Με αυτόν τον τρόπο, οι επιβλαβείς επιπτώσεις για το περιβάλλον μπορούν να εκτιμηθούν και να αντιμετωπιστούν σε πρώιμο στάδιο.
Στην «Απόφαση Nevele», οι κανονισμοί της ΕΕ απαιτούν ότι η άδεια κατασκευής για ανεμογεννήτριες υπόκειται στην έκθεση ΜΠΕ.
Προς το συμφέρον της δημόσιας υγείας, οι ανεμογεννήτριες πρέπει να πληρούν πρόσθετες απαιτήσεις. Επί του παρόντος, ο θόρυβος που δημιουργείται από τις ανεμογεννήτριες αποτελεί ήδη μια τόσο νέα παράμετρο με προαπαιτούμενο όριο για τη δημόσια υγεία.
Δεδομένου ότι είναι πλέον αναμφισβήτητα αποδεδειγμένο ότι οι ανεμογεννήτριες προκαλούν επίσης χημική ρύπανση με επικίνδυνες ουσίες όπως η Δισφαινόλη Α (BPA), μια ουσία που ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) αποκαλεί παγκόσμια απειλή, 1 γραμμάριο της οποίας κάνει 10 εκατομμύρια λίτρα νερού τοξικά και είναι επιβλαβή για τον άνθρωπο, των ζώων και του περιβάλλοντος, είναι σημαντικό αυτό το θέμα να συμπεριληφθεί στην ΜΠΕ.
Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών απελευθερώνουν από 0,5 έως 2,5 γραμμάρια καθαρής δισφαινόλης (BPA) ετησίως. Ίσως ένας πολύ χαμηλός αριθμός σε σύγκριση με τον αριθμό του FactCheck της Φλάνδρας. Υπολογιζόμενο για μια διάρκεια ζωής 20 ετών, αυτό ισοδυναμεί με την καταστροφή 100 έως 500 εκατομμυρίων λίτρων νερού ανά τουρμπίνα. Δεν είναι ακριβώς αμελητέα καθώς αυτό καταλήγει στη διατροφή και ακόμη και στην κυκλοφορία του αίματος. Αλλά ακόμη και αυτός ο αριθμός είναι πιθανώς υποτιμημένος, δεδομένης της φήμης της αιολικής βιομηχανίας.
Ο τομέας της αιολικής ενέργειας έχει πιθανώς δει αυτή την καταιγίδα να έρχεται εδώ και πολύ καιρό και σύμφωνα με το άρθρο Hidden Interests in Literature Wind Turbines του Πανεπιστημίου του Twente, ο τομέας ελέγχει/χειραγωγεί. Παρουσιάζουν μειωμένα μεγέθη που είναι αβάσιμα και προσπαθούν να κρατήσουν τις δημοσιεύσεις υπό έλεγχο: «η βιομηχανία αιολικής ενέργειας καταφέρνει να χειραγωγεί διατηρώντας μια συνεχή ροή πληροφοριών στη συζήτηση γύρω από τις ανεμογεννήτριες, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή από την ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα στις επιπτώσεις στην υγεία και κινδύνους των ανεμογεννητριών για ανθρώπους και ζώα. Οι διαχειριστές και οι ερευνητές πρέπει να ρίξουν μια πιο κριτική ματιά στη χρηματοδότηση της έρευνας και την επιρροή που μπορεί να είχε η βιομηχανία στις επιστημονικές δημοσιεύσεις».
Μέχρι σήμερα, οι διαχειριστές ακολούθησαν πειθήνια το λόμπι της αιολικής ενέργειας, αλλά τώρα οι αρνητικές επιπτώσεις εμφανίζονται και η αγνόησή του γίνεται ένα πολιτικό καυτό θέμα.
Ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει η ΜΠΕ είναι ότι δεν υπάρχει ακόμα λύση για τη διάσωση των φθαρμένων λεπίδων που ζυγίζουν έως και 60 τόνους και πρέπει να αντικαθίστανται κάθε 15 έως 20 χρόνια. Το πριόνισμα και η ταφή είναι πολύ επιβλαβή για το περιβάλλον, επίσης επειδή η δισφαινόλη Α διαρρέει μόνιμα στα υπόγεια ύδατα. Με την κανονικότητα ενός ρολογιού, οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι έχουν μια λύση, αλλά χωρίς να αναφέρουν που βασίζεται αυτός ο ισχυρισμός.
Περιβαλλοντικές Οργανώσεις;
Είναι εντυπωσιακό ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις μιλούν πάντα για την εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης όταν υπάρχει έστω και η παραμικρή αμφιβολία. Σκεφτείτε μόνο τα φυτοφάρμακα και την καθημερινή επίδειξη της απαίτησης για κυκλική οικονομία. Αλλά σχετικά με τη Δισφαινόλη Α και τα θαμμένα πτερύγια του στροβίλου είναι σιωπηλές.
Τώρα που οι ανεμογεννήτριες καταλήγουν στην επικίνδυνη ζώνη από περιβαλλοντική άποψη, δεν υπάρχει άνεμος. Η κυβέρνηση της Σκωτίας έχει ήδη ξυπνήσει.
Το PFOS δικαίως προκάλεσε πολλές διαμάχες. Αλλά αν κοιτάξετε την περίπωση της Δισφαινόλης A (BPA), αναρωτιέστε μήπως οι ανεγεννήτριες που είναι διάσπαρτες σε όλο το τοπίο δεν θα δημιουργήσουν ένα εξίσου μεγάλο και επικίνδυνο σύννεφο σκόνης.
Τελειώνουμε λοιπόν με το ερώτημα:
Πότε θα ξυπνήσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ή αυτό θα είναι μια άλλη ιστορία με PFOS;
*μετάφραση άρθρου του Dr. ir. Eric Blondeel
Σχετικά άρθρα:
1 - Study: Bisphenol A, Bisphenol F, and Bisphenol S: The Bad and the Ugly. Where Is the Good?
2 - Report: Bisphenol A – an Environmental and Human Threat
3 - Bisphenol A in wind turbines damages human fertility
4 - Bisphenol A and the environmentally destructive nature of industrial wind turbines
