Φαράγγια
Το φαράγγι του Δημοσάρη
Το φαράγγι του Δημοσάρη βρίσκεται στη ΒΑ πλευρά της Οχης και ξεκινάει από τα 800μ. στη θέση Πέτροκάναλο για να καταλήξει στη θάλασσα όπου βρίσκεται ο οικισμός Καλλιανού. Το ομώνυμο ποτάμι συνοδεύεται από ένα καθαρό μονοπάτι που σε μέρη του είναι λιθόστρωτο ή σχηματίζει φαρδύ καλντερίμι. Στο οικισμό Λενωσαίοι σταματάει το μονοπάτι και αρχίζει ο δρόμος που απομακρύνεται από τον ποταμό. Η διαδρομή του Δημοσάρη ήταν βασικός άξονας επικοινωνίας μεταξύ του Καλλιανού και των χωριών της Καρύστου τουλάχιστον από τα χρόνια του μεσαίωνα. Το όνομα Δημοσάρης άλλωστε έχει σχέση με τη δημοσιά, το δημόσιο δρόμο ή κτήμα. Η καταπράσινη φύση του φαραγγιού και η εναλλαγή του τοπίου με τα νερά που σχηματίζουν μικρούς καταρράκτες και πισίνες, έχουν αναδείξει τον Δημοσάρη σε τουριστικό αξιοθέατο της ορεινής φύσης της περιοχής.
Το φαράγγι σχηματίζει ένα πολύμορφο μωσαϊκό βλάστησης που ίσως είναι το καλύτερο δείγμα της περιοχής της Οχης. Στα ψηλότερα μέρη συναντάμε υπολείμματα δασικών δέντρων με σποραδικές καστανιές, σορβιές (Sorbus aria), δρυς και σφενδάμια. Οι απότομες ξερικές πλαγιές μέχρι και τα 900μ. καλύπτονται με εκτεταμένα και πυκνά δάση αριάς ή θαμνώδη ρείκια. Τα παρόχθια δάση πλατάνου (Platanus orientalis) ξεκινούν από τα 1200μ. με χαμηλά δέντρα, ενώ όσο καταβαίνουμε οι όχθες του ποταμού καλύπτονται από πυκνά και ψηλά πλατάνια. Οι δασωμένες πλαγιές πάνω από το ποτάμι συνεχίζουν σε όλη την έκταση του φαραγγιού και περιλαμβάνουν πυκνά πουρνάρια, μελεούς, αγρέλια και αριές. Συναντάμε επίσης σποραδικά δέντρα με αρκουδοπούρναρο και ανοιχτά ξέφωτα με θεριεμένες φτέρες. Πλησιάζοντας τη θάλασσα, η δασική βλάστηση δίνει τη θέση της στα φρύγανα που αντέχουν την ξηρασία και την αλμύρα της θάλασσας.
Στην καρδιά του φαραγγιού υπάρχει ακόμη το εγκαταλειμμένο χωριό Μπαμπάδες, ένας μικρός παράδεισος σε εύφορο έδαφος. Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν μουριές, κερασιές, μηλιές και εξαιρετικά κηπευτικά.
Η ποικιλία της βλάστησης και των τοπίων στο φαράγγι του Δημοσάρη εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις για μια πλούσια πανίδα. Στα ψηλότερα δύσβατα μέρη όπου υπάρχουν γκρεμοί φωλιάζει ο φιδαετός, ενώ συχνά πετούν γερακίνες, ξεφτέρια και βραχοκιρκίνεζα. Μέσα στο δάσος και κοντά στο ποτάμι κάνουν αισθητή την παρουσία τους με το τραγούδι τους πολλά κοινά ωδικά πτηνά όπως οι τσιροβάκοι, ο κοκκινολαίμης, ο κότσυφας, το αηδόνι, ο σπίνος, η παπαδίτσα κ.α. Υπάρχουν ακόμη αρκετά είδη φιδιών όπως, το νερόφιδο, ο λαφίτης, η σαϊτα, ο σαπίτης, η οχιά και η δενδρογαλιά. Στο τελευταίο τμήμα του ποταμού ζουν οι γραμμωτές νεροχελώνες, βάτραχοι και σαλαμάνδρες.
Το φαράγγι του Αγίου Δημητρίου
Είναι ένα εντυπωσιακό φαράγγι με κάθετους ψηλούς γκρεμούς και βρίσκεται χαμηλότερα του ομώνυμου χωριού. Διαρρέεται από το ποταμό Πόρφυρα με κατεύθυνση από τα Δυτικά προς τα Ανατολικά και καταλήγει στη θάλασσα σε μια από τις καλύτερες παραλίες του περιοχής, τη Σχοινοδαύλεια. Ένα μονοπάτι πλακόστρωτο σε πολλά σημεία διασχίζει το φαράγγι στη βάση των ορθοπλαγιών. Η γεωλογικοί σχηματισμοί των γκρεμών και η θέα προς τη θάλασσα προσφέρουν εξαιρετικό ενδιαφέρον στον επισκέπτη. Στις ασβεστολιθικές πλαγιές φύονται σπάνια βραχόφιλα φυτά, ενώ στη ρεματιά διατηρείται δασική βλάστηση με πλατάνια, αριές και δρυς. Το περιβάλλον του φαραγγιού ευνοεί τα αρπακτικά πουλιά όπως ο πετρίτης, ο σπιζαετός, η αετογερακίνα, το βραχοκικίνεζο που περνούν ή ζουν εδώ.
Το φαράγγι της Αρχάμπολης
Βρίσκεται ΝΑ της Οχης μεταξύ των χωριών Ευαγγελισμός, Θύμι και Καψούρι. Το φαράγγι σχηματίζει κατακόρυφους κοφτούς βράχους και στριφογυρίζοντας καταλήγει στην εντυπωσιακή παραλία της Αρχάμπολης που αντικρίζει την βόριεα ακτή της ΄Ανδρου. Η άγρια ομορφιά του φαραγγιού και της παραλίας ταιριάζει με το υποβλητικό όνομα που σημαίνει αρχαία πόλη. Τα ερείπια αρχαίων τειχών στις πλαγιές και τα ανασκαφικά ευρήματα στην παραλία και μέσα στο φαράγγι φανερώνουν ότι υπήρχε αρχαίος οικισμός που συνδεόταν με μεταλλουργικές δραστηριότητες. Ιχνη από σκουριές (λιωμένο μέταλλο) φαίνονται καθαρά στην παραλία.
Το άγριο και ξηρό τοπίο κοντά στην ακτή δεν ευνοεί παρά μόνο τα φρύγανα. Οσο απομακρυνόμαστε από την ακτή και βαδίζουμε εσωτερικά συναντάμε ψηλότερη δασική βλάστηση με αριές, πουρνάρια και αγρέλια. Οι σπηλαιώσεις και οι τρύπες στα άγρια βράχια ευνοούν την επιβίωση σπάνιων πουλιών όπως η πετροπέρδικα, ο πετρίτης και το βραχοκιρνκίνεζο. Επίσης σπάνια βραχόφιλα και ενδημικά φυτά φύονται σε δυσπρόσιτες θέσεις.
Για να φτάσουμε στην παραλία ακολουθούμε μονοπάτι από το Θύμι ή τον Ευαγγελισμό.
