Μονοπάτια
Γενικά στοιχεία
Παλιά τα χωριά της Καρυστίας και του Καβοντόρου ειδικότερα επικοινωνούσαν με μονοπάτια που σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν λιθόστρωτα (καλντερίμια). Τα περισσότερα καλντερίμια ανήκουν στην εποχή της Τουρκοκρατίας αλλά υπάρχουν και υπολείμματα αρχαίων οδών όπως μαρτυρεί η τοποθέτηση μεγάλων λίθων που βρίσκουμε σε ορισμένα τμήματα μονοπατιών π.χ στα ρωμαϊκά λατομεία μαρμάρου πάνω από τους Μύλους ή το Καστρί.
Πολλά μονοπάτια χάθηκαν από την διάνοιξη των δρόμων μεταξύ των χωριών είτε από τους αγροτικούς δρόμους. Με εξαίρεση ορισμένα μονοπάτια που χρησιμοποιούνται ακόμη από τους βοσκούς και λίγα που ακολουθούν οι ορειβατικοί σύλλογοι, τα περισσότερα έχουν ξεχαστεί. Ο τοπογραφικός χάρτης της Οχης (εκδόσεις Ανάβαση 2010) περιέλαβε για πρώτη φορά τις βασικές πεζοπορικές διαδρομές που όμως δεν είναι πάντα εύκολο να περπατήσει κανείς μόνος του επειδή δεν υπάρχει σηματοδότηση ούτε περιγραφή. Η ανυπαρξία καταλυμάτων στα χωριά προσθέτει ακόμη μια δυσκολία αφού οποιαδήποτε διανυκτέρευση πρέπει να γίνει σε σκηνή.
Η σημασία των μονοπατιών για όποιον θέλει να γνωρίσει τη φύση της Καρυστίας είναι ανεκτίμητη. Τα μονοπάτια είναι ο καλύτερος τρόπος για να δει και να εκτιμήσει κανείς τα μοναδικά τοπία, τα μνημεία, τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Το περπάτημα στα μονοπάτια δημιουργεί μια στενότερη σχέση με τη φύση ενός τόπου. Ιδιαίτερα η Οχη με τις γρήγορες εναλλαγές στο τοπίο, τους γεωλογικούς σχηματισμούς και τα πολιτιστικά μνημεία κρύβει πολλές αναπάντεχες εκπλήξεις για τον πεζοπόρο. Η πεζοπορία στον Καβοντόρο έχει το χαρακτήρα της εξερεύνησης σε ένα τόπο που ακόμη δεν έχει περπατηθεί από τον πολύ κόσμο.
Πεζοπορικές διαδρομές
Οι παρακάτω διαδρομές είναι διασχίσεις τύπου τρέκκινγκ δηλ. η αφετηρία και το τέρμα είναι διαφορετικά σημεία και απαιτούν μία ή δύο μέρες εντατική πεζοπορία να ολοκληρωθούν. Οι περισσότερες από τις επιμέρους διαδρομές είναι δυνατό να γίνουν ξεχωριστά με πιο ήπιο ρυθμό.
1. Διήμερη διάσχιση από τους Μύλους στην Κορφή της Οχης και το Φαράγγι του Δημοσάρη
Η πιο γνωστή και δημοφιλής διάσχιση της περιοχής ιδιαίτερα στους ορειβατικούς Συλλόγους. Η διαδρομή μοιράζεται σε δύο μέρες εντατικής πορείας. Οι περισσότεροι επισκέπτες περπατούν ξεχωριστά όποιο κομμάτι της διαδρομής επιθυμούν.
- πρώτη μέρα
Μύλοι – Καταφύγιο (3 ώρες): το μονοπάτι ξεκινάει από την πηγή των Αγίων Θεοδώρων και ανηφορίζει προς τους Κυλίνδρους. Στη συνέχεια περνάει από το Βατούλι μια τοποθεσία με ψηλές αριές και την Κακιά Σκάλα όπου υπάρχει ένα εντυπωσιακό καλντερίμι. Συνεχίζουμε μέχρι να συναντήσουμε το δρόμο προς Καστανόλογγο που καταλήγει στο Καταφύγιο της Οχης (1.050μ.).Το Καταφύγιο είναι ιδιοκτησίας του Γιοκαλείου Ιδρύματος και της Ομοσπονδίας Εκδρομικών Σωματείων. Είναι πλήρως εξοπλισμένο και προσφέρεται για διανυκτέρευση μόνο σε ομάδες κατόπιν συννενόησης. Για λεπτομέρειες επικοινωνήστε με τον υπεύθυνο: Νίκος Γκίκας τηλ. 6936365435
Η επίσκεψη στον Καστανόλογγο είναι από τις δυνατότερες εμπειρίες που έχει να προσφέρει η Οχη. Αξίζει να περιπλανηθεί κανείς ανάμεσα στα δέντρα για πολλές ώρες και να θαυμάσει ξεχωριστά κάθε δέντρο. Καλύτερη εποχή επίσκεψης είναι η άνοιξη προτού τα κοπάδια ανεβούν στο βουνό.
- Δεύτερη μέρα
Καταφύγιο – κορφή Οχης (1 ώρα): το μονοπάτι έχει σημάδια με πέτρες. Στο απόκοσμο τοπίο της κορφής το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία είναι φωλιασμένο ανάμεσα σε τεράστιους βράχους. Συνεχίζουμε λίγα ακομη μέτρα όπου εμφανίζεται εντυπωσιακό και μυστήριο το Δρακόσπιτο.
Κορφή Οχης – Πετροκάναλος (30 λεπτά): απότομη κατάβαση στα 800μ.στη θέση Πετροκάναλος όπου ξεκινάει το μονοπάτι του Δημοσάρη.
Φαράγγι Δημοσάρη (3 ώρες): ένα καλογραμμένο και σκιερό μονοπάτι κατηφορίζει δίπλα στα πλούσια νερά του Δημοσάρη. Καταλήγει στον οικισμό των Λενωσαίων και από εκεί ακολουθούμε τον δρόμο (1 ώρα) ως την παραλία του Καλλιανού. Η ταβέρνα Κληματαριά λίγο ψηλότερα από την παραλία έχει κλείσει προσωρινά.
2. Φαράγγι του Αγίου Δημητρίου - Σχοινοδαύλεια (1 έως 2 ώρες)
Ακολουθούμε οδικώς το δρόμο προς τον Αγιο Δημήτριο και παίρνουμε την αριστερή διακλάδωση του δρόμου προς Καλλιανού. Σε λίγα μέτρα συναντάμε μια δημόσια πέτρινη βρύση από όπου ξεκινάει ένας τσιμεντόδρομος και ο οποίος οδηγεί προς το φαράγγι. Το καλογραμμένο μονοπάτι πηγαίνει παράλληλα και κάτω από τους κάθετους γκρεμούς του φαραγγιού. Οσο πλησιάζουμε προς την παραλία της Σχοινοδαύλειας, το μονοπάτι στενεύει και καταντά γιδόστρατα.
3. Φαράγγι του Αγίου Δημητρίου - Σάρα – παραλία Γιαννιτσίου (8 ώρες)
Παράκτια δύσβατη διαδρομή στην ανατολική ακτή που δίνει την ευκαιρία να θαυμάσει κανείς σπάνια δέντρα - πουρνάρια σε ένα άγριο τοπίο. Για να φτάσουμε στη Σάρα, διασχίζουμε το φαράγγι του Αγίου Δημητρίου και προτού το μονοπάτι αρχίσει να κατηφορίζει προς την παραλία, ακολουθούμε μια ΒΑ ανηφορική διακλάδωση. Από εδώ το μονοπάτι πηγαίνει παράλληλα με την ακτή αλλά αρκετά ψηλότερα. Δεν είναι πάντα ευδιάκριτο και γίνεται δύσβατο στην τοποθεσία Σάρα όπου μεγάλοι βράχοι έχουν κατρακυλήσει προς την ακτή. Μετά από 6 ώρες πορεία περίπου το μονοπάτι καταλήγει στην παραλία του Γιαννιτσίου (Λιμνιώνα).
4. Διήμερη διάσχιση των βουνών του Καβοντόρου
Η διαδρομή αυτή διασχίζει τις κορυφές ανατολικά της Οχης δηλ. το Σαμάρι, την Κερασιά και την Ανατολή και καταλήγει στον οικισμό Γκιάλπηδες. Η διάσχιση απαιτεί δύο μέρες κοπιαστικής πορείας που αποζημιώνει με την εκπληκτική θέα και τα ωραιότερα ορεινά τοπία του Καβοντόρου. Εναλλακτικά είναι δυνατό γίνουν μονοήμερες πεζοπορικές διαδρομές των περισσότερων τμημάτων. Δεν υπάρχει σηματοδότηση.
Η διάσχιση αυτή πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2009 από 18 άτομα οργανωμένη από τον ΣΠΠΕΝΚ και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του πρόωρα χαμένου ορειβάτη Βαγγέλη Βρούτση που δεν πρόλαβε να την περπατήσει.
Πετροκάναλος - μαντριά του Σαραβάνου (1 ώρα): από τον Πετροκάναλο (800μ.) ξεκινά μονοπάτι προς τις υπώρειες της Γιούδας (1386μ.) που καταλήγει στα μαντριά του Σαραβάνου κάτω από το Σαμάρι. Η διαδρομή είναι υπέροχη την άνοιξη όπου παρατηρεί κανείς πλήθος άγριων λουλουδιών.
Σαμάρι - Κερασιά - Σταυρός Κομήτου (3,5 ώρες): από τα μαντριά συνεχίζουμε στην κορυφογραμμή του Σαμαριού μέχρι να φτάσουμε στην Κερασιά. Η θέα είναι πανοραμική. Συνεχίζουμε ανατολικά μέχρι το Σταυρό του Κομήτου, ένα διάσελο όπου περνάει ο δρόμος που συνδέει την βόρεια με τη νότια πλευρά του Καβοντόρου (από Καλλιανού προς Κόμητο ή αντίστροφα).
Σταυρός Κομήτου - Ανατολή - Ανεμοπύλα (3 ώρες): το μονοπάτι τραβερσάρει το ύψωμα 1030 και περνάει μέσα από εντυπωσιακές συστάδες μικρόσωμων πλατάνων. Πλησιάζοντας την Ανατολή συναντάμε το παλιό εικονοστάσι της Αγίας Σοφίας, ένα συγκινητικό απομεινάρι μιας άλλης εποχής. Ανηφορίζουμε εύκολα τον λόφο μπροστά μας που ανήκει στην Ανατολή και βρίσκουμε ένα μεγάλο μονοπάτι όπου συναντάμε ακόμη ένα παλιό εικονοστάσι. Συνεχίζουμε μέχρι να βρούμε ένα αγροτικό δρόμο που τον αφήνουμε σύντομα για να μπούμε σε ένα δάσος με πανύψηλα πλατάνια ενώ αριστερά μας υψώνεται σαν τείχος κάστρου ο πέτρινος όγκος του συγκροτήματος της Πρόκας. Σε λίγο ο πέτρινος όγκος διακόπτεται και σχηματίζει το μοναδικό άνοιγμα γιατί μετά συνεχίζεται με τα απότομα βράχια του Προφήτη Ηλία (960 μ.) Αυτή είναι η Ανεμοπύλα, ένα αληθινό πέρασμα του ανέμου από όπου η θέα του Καφηρέα και της βορειανατολικής πλευράς της Εύβοιας απλώνεται εκπληκτική.
Ανεμοπύλα - Γκιάλπηδες (4 έως 5 ώρες) : από την Ανεμοπύλα περνάμε στην ΒΑ πλευρά της Πρόκας και αρχίζουμε μια απότομη και δύσκολη κατάβαση μέσα από ένα πυκνό δάσος αριάς προς το Βαθύρεμα. Η βλάστηση και η σκιά κάτω από τις αριές είναι τόσο πυκνή που σκοτεινιάζει. Αυθεντικό άγριο τοπίο που όμοιό του δεν υπάρχει αλλού! Η δύσκολη κατάβαση καταλήγει στο εξωκκλήσι της Αγίας Σοφίας σε ένα στενόμακρο πλάτωμα που μοιάζει με μπαλκόνι πάνω από το Βαθύρεμα. Από εδώ το μονοπάτι γίνεται πιο ευδιάκριτο και καταλήγει στον οικισμό Γκιάλπηδες για να συναντήσει το κεντρικό δρόμο που οδηγεί στον Αγαθό και το Καλλιανού.
5. Θύμι – Φαράγγι Αρχάμπολης – Αμυγδαλιά
Η διαδρομή Θύμι - Αρχάμπολη (1,5 ώρα) μπορεί να ολοκληρωθεί σε μια μέρα. Εάν θέλουμε να συνεχίσουμε για την Αμυγδαλιά (3 ώρες) είναι καλύτερο να διανυκτερεύσουμε σε σκηνές.
Το Θύμι απέχει οδικώς από την Κάρυστο περίπου 50 χμ. Από το πρώτο σπίτι του Θυμίου ξεκινάει ένα κατηφορικό μονοπάτι προς τον οικισμό Αραμπαλέικα (45 λεπτά). Συνεχίζουμε προς την ακτή όπου ένα ευδιάκριτο μονοπάτι οδηγεί στην εντυπωσιακή παραλία της Αρχάμπολης. Ο όρμος περιστοιχίζεται από απότομους γκρεμούς που συνεχίζονται σε όλη τη διαδρομή του φαραγγιού που καταλήγει στη θάλασσα. Αν συνεχίσουμε μέσα στην κοίτη του φαραγγιού θα βρούμε σε 1χμ σχεδόν τον χώρο ανασκαφής όπου ανακαλύφθηκε ένα άνδηρο με βωμό. Ψηλότερα σώζονται αρχαία κυκλώπεια τείχη. Για την επιστροφή ακολουθούμε την ίδια διαδρομή προς το Θύμι.
Για να πάμε προς την Αμυγδαλιά (3 ώρες), ξαναγυρίζουμε στα Αραμπαλέικα και παίρνουμε ένα μονοπάτι που φεύγει ανατολικά και πάει παράλληλα με την ακτή . Περνάμε τη ρεματιά της Ζαχαριάς και βρίσκουμε τμήμα ενός εντυπωσιακού παλιού καλντεριμιού σε γκρεμό πάνω από τη θάλασσα. Μετά το μονοπάτι περνάει από μερικά παλιά κτήματα και καταλήγει στο χωριό Αμυγδαλιά. Για την επιστροφή είμαστε αναγκασμένοι να γυρίσουμε πίσω ή να έχουμε κανονίσει τη μεταφορά μας οδικώς προς το Θύμι.
